Γράφει ο Ηλίας Αντωνίου

       

Τα εκατοστά του γενέθλια γιορτάζει ο Προσκοπισμός στη χώρα μας, με τις Τοπικές Εφορείες να πραγματοποιούν εκδηλώσεις σε κάθε γωνιά της Ελλάδας.

Ο Προσκοπισμός αποτελεί ίσως την μεγαλύτερη Εθελοντική Κίνηση στην χώρα μας, με πλούσια δράση στα ιστορικά γεγονότα της Πατρίδας μας από τους Βαλκανικούς Πολέμους μέχρι σήμερα.

Το σύνθημα των Προσκόπων είναι «ΕΣΟ ΕΤΟΙΜΟΣ» κάτι που έχουν αποδείξει και εμπράκτως, υπηρετώντας όλα αυτά τα χρόνια τα τρία μέρη της προσκοπικής τους υπόσχεσης… το καθήκον προς τον Θεό και την Πατρίδα, την βοήθεια προς κάθε άνθρωπο και την τήρηση του Νόμου των Προσκόπων.

Ο Προσκοπισμός στην Ελλάδα

Η Ελλάδα είναι από τις πρώτες χώρες που ίδρυσε Προσκοπισμό.

Μια μέρα στο Λονδίνο ο καθηγητής της γυμναστικής Αθανάσιος Λευκαδίτης  συνάντησε σε ένα κατάστημα ένα μικρό παιδί που φορούσε την προσκοπική στολή.

Φανερά έκπληκτος τον ρώτησε τι είναι και ο μικρός του απάντησε «Πρόσκοπος», χωρίς όμως να έχει αντιληφθεί τι είναι ο Πρόσκοπός ξανά ρώτησε τον μικρό παιδί.

Εκείνο πρόθυμο του εξήγησε ότι «ο Πρόσκοπος είναι ένα παιδί που είναι πάντα έτοιμο να βοηθάει τους άλλους και να κάνει μια καλή πράξη κάθε μέρα».

Η απάντηση αυτή  του μικρού Άγγλου Προσκόπου έδωσε την αφορμή στον Αθανάσιο Λευκαδίτη να μελετήσει τον Προσκοπισμό και να τον μεταφέρει στην Ελλάδα.

Τον Νοέμβριο του 1910 ίδρυσε με μαθητές του Λυκείου Μακρή, όπου ήταν καθηγητής, την πρώτη ομάδα Ελλήνων Προσκόπων.

Έπειτα από λίγους μήνες ανέλαβαν μαζί του το έργο της οργάνωσης του Ελληνικού Προσκοπισμού οι Κ. Μελάς, Ν. Πασπάτης, Φ. Χρυσοβελόνης, Γ. Πανάς.

Αυτοί οι πέντε θεωρούνται ιδρυτές της κίνησης του Προσκοπισμού στην Ελλάδα.

Από 1910 μέχρι σήμερα εκατοντάδες χιλιάδες ελληνόπουλα διαπαιδαγωγήθηκαν με την προσκοπική μέθοδο, κατέλαβαν επίζηλες θέσεις στην Ελληνική Κοινωνία, διακρίθηκαν σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας και ανταποκρίθηκαν, με ολόψυχη αφιέρωση δυνάμεων, με αυταπάρνηση και αυτοθυσία σε κάθε εθνικό προσκλητήριο, σε όλο το διάστημα της πολυτάραχης εθνικής και κοινωνικής ζωή αυτών των χρόνων.

Πρωτοπόροι Έλληνες Πρόσκοποι στην  παροχή βοήθειας και συμπαράστασης προς τα θύματα του πολέμου στην Ανατολική Μακεδονία, πρώτοι και εξαίρετοι συνεργάτες των Αρχών στην μεγάλη πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης, κατά την διάρκεια της οποίας έξι πρόσκοποι έχασαν την ζωή τους στην προσπάθειά τους να σώσουν ζωές συνανθρώπων τους, στην επιδημία χολέρας στην Κέρκυρα, στους σεισμούς της Κορίνθου, της Χαλκιδικής, του Ωροπού, των Ιόνιων νησιών, της Μαγνησίας, της Λήμνου και της Θεσσαλονίκης.

Πρώτοι, επίσης, στην διενέργεια εράνων, στην βοήθεια προς το στερούμενο παιδί και το χωριό, στην προσφορά υπηρεσιών προς την εκκλησία και σε τόσες άλλες αλτρουιστικές εκδηλώσεις, πάντα οι Πρόσκοποι έδιναν και δίνουν το ενεργητικό παρόν.

Αξιοσημείωτο είναι ότι διακρίθηκαν σε σειρά εθνικών και κοινωνικών δράσεων σε δυσχερέστατες στιγμές για την Πατρίδα και την Ελληνική Κοινωνία προσφέροντας και την ζωή τους ακόμα, πριν ενηλικιωθούν και πριν εγκαταλείψουν τις προσκοπικές τάξεις.

Αγγελιοφόροι, τραυματιοφορείς, προγυμναστές νεοσύλλεκτων στρατιωτών, παρασκευαστές συσσιτίων, εγκαταστάσεις στρατοπέδων και ακτοφύλακες ήταν πρόσκοποι κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους και τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου αποσπάσανε επαίνους, εύφημες μνείες και μετάλλια ανδρείας και εξαίρετων πράξεων παρά των ανωτέρων και ανωτάτων προϊσταμένων αξιωματικών του Ελληνικού Στρατού, της Ελληνικής Κυβέρνησης και των Συμμαχικών Δυνάμεων.

Κατά την διάρκεια των βαλκανικών πολέμων, ομάδες Προσκόπων καταλαμβάνουν την περιοχή του Παγγαίου, στην οποία ο τουρκικός στρατός ήταν ανύπαρκτος  και η περιοχή  γνωρίζει ξανά την ελληνική της ταυτότητα,

Κατά την διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου ο πρώτος αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού που έπεσε στα βουνά της Βόρειας Ηπείρου ήταν ο Δωδεκανήσιος Πρόσκοπος Αλέξανδρος Δράκος και η θυσία του αυτή έδωσε το σύνθημα της κινητοποίησης όλων των Ελλήνων Προσκόπων.

Κατά την διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής οργανώθηκαν και έδρασαν κρυφά Ελληνικές Προσκοπικές Ομάδες, όπου πρόσφεραν βοήθεια στα συσσίτια του λαού, στις αντιστασιακές οργανώσεις, στους συγγενείς εκείνων που συνελήφθησαν, φυλακίστηκαν και εκτελέστηκαν από τους κατακτητές και συνέβαλαν με σημαντικά σαμποτάζ στην απελευθέρωση της Πατρίδας.

Οι ελεύθεροι Έλληνες Πρόσκοποι της Αιγύπτου, που αριθμούσαν τότε περίπου 3000 μέλη, χρησιμοποιήθηκαν από τις Ελληνικές Αρχές σε διάφορες βοηθητικές υπηρεσίες.

Οργάνωσαν τα παιδιά των Ελλήνων παροίκων σε Προσκοπικές Ομάδες και τους έδωσαν χαρά αλλά και Ελληνική Αγωγή, ιδρύοντας τους «Ποντοπόρους»  Πρόσκοπους που πολέμησαν στις τάξεις του Πολεμικού Ναυτικού.

Κορυφαία ομαδική θυσία, σε ένα παγκόσμιο συγκλονιστικό γεγονός που αποτέλεσε σταθμό παιδικής αυτοθυσίας, υπήρξε η σφαγή των Προσκόπων των Σωκίων και του Αϊδινιού της Μικράς Ασίας, οι οποίοι προτίμησαν να σφαγούν από Τούρκους Ατάκτους Τούρκους, με τις στροφές του Εθνικού μας ύμνου στα παιδικά τους χείλη, παρά να αλλάξουν την Πίστη τους.

Με αυτού του είδους την λαμπρή εθνική και κοινωνική δράση ο Ελληνικός Προσκοπισμός προχωρεί ήδη στην παραπέρα εκπλήρωση της αποστολής του, σύμφωνα προς τις επιταγές του Προσκοπικού ρητού «Αιέν Αριστεύεις». 

Τι είναι Πρόσκοπος:

Όταν η λέξη Πρόσκοπος γράφεται με κεφαλαίο «Π» έχει μία και μοναδική σημασία:

Σημαίνει ένα μέλος της μεγάλης Παγκόσμιας Κίνησης Νέων που ίδρυσε ο Βρετανός Robert Baden-Powell, o B.P. όπως τον αποκαλούν οι Πρόσκοποι.

Οι Πρόσκοποι έχουν σαν σκοπό τους να γίνουν όσο το δυνατό καλύτεροι πολίτες του αύριο και γι’ αυτό εξακολουθούν να παραμένουν Πρόσκοποι είτε φορούν, είτε δεν φορούν την προσκοπική στολή τους.

Οι Πρόσκοποι δεν περιμένουν να τους ζητήσουν την βοήθειά τους ώστε να απλώσουν το χέρι τους στους ηλικιωμένους, στους ανήμπορους και στους άπορους.

Είναι διακριτικοί με όλους όσους συναναστρέφονται και σέβονται τον εαυτό τους και τους γύρω τους.

Από τότε που πρωτοιδρύθηκε ο Προσκοπισμός πολλά εκατομμύρια από άνδρες και  αγόρια έγιναν μέλη της Παγκόσμιας αυτής κίνησης Νέων, ενώ πριν από μερικά χρόνια εντάχθηκαν στον Προσκοπισμό γυναίκες και κορίτσια.

Το σύνθημά τους είναι το ρητό «ΕΣΟ ΕΤΟΙΜΟΣ».

Οι Πρόσκοποι εκπαιδεύονται ώστε να είναι έτοιμοι να φροντίσουν τον εαυτό τους και να βοηθήσουν τους άλλους ανθρώπους, με Πρώτες Βοήθειες, σκαπανική, κατασκήνωση, παρατηρητικότητα, γενικά προσόντα και υπηρεσίες γενικότερα.

Οι Πρόσκοποι είναι καλοί πολίτες και βάζουν τους άλλους μπροστά από αυτούς.

 Δεν αψηφούν τον κίνδυνο ούτε διακινδυνεύουν την ζωή τους.

 Μετράνε καλά πριν κάνουν κάτι και κυρίως μαθαίνουν να αγωνίζονται όταν υπάρχουν έστω και λίγες πιθανότητες επιτυχίας.

Όταν οι Πρόσκοποι ξεπεράσουν τα σύνορα της Πατρίδας τους, όπου και αν πάνε θα βρουν άλλα αδέρφια τους Προσκόπους.

Ο χαιρετισμός, το τριφύλλι, το χαμόγελο, η καλή καρδιά, είναι γνωρίσματα που έχουν μόνο οι Πρόσκοποι.

Aυτά αποτελούν το διεθνές διαβατήριό τους.

Η Παγκόσμια Προσκοπική Αδελφότητα αριθμεί εκατομμύρια ενεργά μέλη και πολλαπλάσια εκατομμύρια παλαιών Προσκόπων που ενισχύουν το Προσκοπικό έργο με κάθε τρόπο.

Ο Πρόσκοποι διασκεδάζουν ποικιλόμορφα  για τι αποτελούν μια παρέα, μια ομάδα, μια συντροφιά που φροντίζει να μορφώνεται διασκεδάζοντας.

Ανεβαίνοντας τα βουνά, αρμενίζοντας την θάλασσα, μαγειρεύοντας στην κατασκήνωση ή στην εκδρομή, τραγουδώντας γύρω από την φωτιά, παίζοντας, νοιώθουν να καταλαβαίνουν την ζωή καλύτερα.

Έτσι όλοι σιγά-σιγά γίνονται καλύτεροι μαθαίνοντας όλο και πιο πολλά χρήσιμα πράγματα που πέρα από την προσωπική και ομαδική τους ωφελιμότητα σημαίνουν και το ανέβασμά τους στην Προσκοπική εκπαίδευση.

Δηλαδή να φροντίζουν τον εαυτό τους, στις δράσεις υπαίθρου να βοηθούν τους άλλους, να κατέχουν μερικά βασικά προσκοπικά πράγματα όπως την σκηνή τους, το τσεκούρι, την φωτιά, να δένουν και να ξεδένουν κόμπους και να αναγνωρίζουν τα σημάδια του καιρού.

Όπως έλεγε και ο Αριστοτέλης τρία πράγματα χρειάζονται για την εκπαίδευση του ανθρώπου, η φύση, η μάθηση και η άσκηση.

Η Προσκοπική Υπόσχεση

Είναι η υπόσχεση που δίνει το μέλος που θέλει να ενταχθεί στην Προσκοπική Κοινότητα και ταυτόχρονα είναι το «Ευαγγέλιο» του Προσκοπισμού.

Υπόσχομαι στην τιμή μου:

• Να εκτελώ τον καθήκον μου προς τον Θεό και την Πατρίδα
• Να βοηθώ κάθε άνθρωπο σε κάθε περίσταση
• Να τηρώ τον Νόμο των Προσκόπων

Μετάλλια και άλλες τιμητικές διακρίσεις που έχουν δοθεί στο Σώμα Ελλήνων Προσκόπων (Σ.Ε.Π.) για την πολύτιμη προσφορά του.

Στο Σ.Ε.Π. έχουν απονεμηθεί από 1910 μέχρι σήμερα οι εξής διακρίσεις και μετάλλια:

 1913

• Μετάλλιο του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού για προσφερθείσες υπηρεσίες το 1912 – 1913.

1914

• Ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος αρχηγός του Σ.Ε.Π. στέλνει την φωτογραφία του με την ιδιόχειρη αφιέρωση: « Δια τους γενναίους συμπολεμιστές μου δύο ενδόξων πολέμων 1912-1913».
• Αναμνηστικά Μετάλλια Υπουργείο Στρατιωτικών «δια τας υπηρεσίας ας προσήνεγκε το Σ.Ε.Π. κατά την εκστρατεία εναντίον της Τουρκίας και της Βουλγαρίας δια των μελών αυτού ως προγυμναστών αγγελιοφόρων, βοηθών εις επιτροπάς περιθάλψεως και νοσοκόμων».

1917

• Ο Γενικός Αρχηγός του Σ.Ε.Π Ελευθέριος Βενιζέλος στέλνει στο Σ.Ε.Π. την φωτογραφία του με ιδιόχειρη αφιέρωση και το ρητό: «Αιέν Αριστεύειν».
• Διασυμμαχικό Μετάλλιο της Νίκης για τις υπηρεσίες των Προσκόπων στους Βαλκανικούς Πολέμους.

1922 

•  Μετάλλιο Στρατιωτικής αξίας Α’ Τάξεως, προς επιβράβευση των προς την Πατρίδα υπηρεσιών.
• Δίπλωμα Τιμής του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας για την συμβολή του Σ.Ε.Π. στην απογραφή του πληθυσμού του 1920.

1928

• Αναμνηστικό Μετάλλιο του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού για τις παρασχεθείσες στου σεισμούς της Κορίνθου.

1948

• Αναμνηστικό Δίπλωμα Εράνου της «Ημέρας του Στρατού».
• Αναμνηστικό Μετάλλιο Γενικού Επιτελείου Ναυτικού για την συνέχιση του Αγώνα στην Μέση Ανατολή.
• Χάλκινος Σταυρός της «Φανέλας του Στρατιώτη».

1949

•  Ο Στρατάρχης Αλέξανδρος Παπάγος εκφράζει την ευαρέσκειά του προς τους «Συμπολεμιστάς του Προσκόπους».
• Αριστείο Ανδρείας Α’ Τάξεως για τις υπηρεσίες τις οποίες προσέφεραν οι Πρόσκοποι της Τοπικής Εφορίας Βεροίας κατά το 1947.

 1950

• Μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων «δια την αναπτυχθείσα πρωτοβουλία του Σ.Ε.Π. προς παντοειδή ενίσχυση του Αγωνιζομένου Ελληνικού Στρατού». (Επιδόθει ιδιοχείρως από τον Βασιλιά Παύλο).

1953

• ‘Έπαινος και Ευαρέσκεια του Προέδρου της Κυβέρνησης Στρατάρχη Αλέξανδρου Παπάγου, για τις υπηρεσίες κατά τους σεισμούς των Ιόνιων νησιών.

1957

• Δίπλωμα Παγκόσμιου Προσκοπικού Γραφείου για τις προς τον Παγκόσμιο Προσκοπισμός προσφερθείσες υπηρεσίες.

 1960

• Αργυρό Μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών
• Δίπλωμα με Χρυσό Μετάλλιο του Υπουργείου Εθνικής Αμύνης για τις προς το Έθνος υπηρεσίες (1910-1960).
• Δίπλωμα με Χρυσό Σταυρό και Δάφνη του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού.
• Αργυρό Μετάλλιο της πόλης των Αθηνών.

1963

•  Χρυσό Στεφάνι της Ελληνικής Εταιρείας Δημοσίων Σχέσεων.

1966

•  Δίπλωμα της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας Ανηλίκων
• Δίπλωμα με Διάσημο της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας.

 1976

• Ο Χρυσός Αγρινός του Σώματος Προσκόπων Κύπρου.

1981

• Ο Χρυσός Σταυρός του Παναγίου Τάφου.